AFIR to prawo Unii Europejskiej ustanowione by promować infrastrukturę dla paliw alternatywnych. Cel AFIR to zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez zachęcanie do używania środków transportu zasilanych alternatywnymi paliwami, takimi jak elektryczność, wodór, gaz ziemny skroplony (LNG), gaz ziemny sprężony (CNG) oraz biopaliwa.
Regulacja ta zakłada między innymi:
- ustanowienie minimalnych wymagań dotyczących infrastruktury paliw alternatywnych, takich jak punkty ładowania dla pojazdów elektrycznych, stacje tankowania wodoru, stacje tankowania CNG/LNG itp.
- wsparcie dla budowy nowej infrastruktury oraz modernizacji istniejącej infrastruktury w celu ułatwienia korzystania z paliw alternatywnych.
- wyznaczanie celów dotyczących rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych w poszczególnych krajach członkowskich.
AFIR ma kluczowe znaczenie dla transformacji sektora transportu w kierunku bardziej zrównoważonych i ekologicznych rozwiązań, wspierając rozwój infrastruktury potrzebnej do promowania pojazdów zasilanych alternatywnymi źródłami energii.
Jakie zmiany od 13 kwietnia w związku z wejściem AFIR?
Po wejściu przepisów AFIR w życie można spodziewać się szeregu zmian dotyczących infrastruktury transportowej i rynku pojazdów. Oto kilka potencjalnych zmian:
- Większa dostępność infrastruktury dla pojazdów zasilanych alternatywnymi paliwami: Dzięki ustanowieniu minimalnych wymagań dotyczących infrastruktury paliw alternatywnych, można spodziewać się większej liczby stacji ładowania dla pojazdów elektrycznych, stacji tankowania wodoru oraz stacji tankowania CNG/LNG. To zwiększy dostępność dla kierowców pojazdów zasilanych różnymi alternatywnymi źródłami energii.
- Rozwój rynku pojazdów zasilanych alternatywnymi paliwami: Wzrost infrastruktury paliw alternatywnych może prowadzić do większego zainteresowania pojazdami zasilanymi takimi paliwami, takimi jak pojazdy elektryczne, pojazdy na wodór, pojazdy zasilane gazem ziemnym czy biopaliwami. Producentom samochodów może się opłacać oferowanie większej liczby modeli zasilanych alternatywnymi paliwami.
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych: Przepisy AFIR mają na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez promowanie korzystania z pojazdów zasilanych alternatywnymi paliwami, które mogą być mniej szkodliwe dla środowiska niż tradycyjne pojazdy spalinowe.
- Innowacje technologiczne: Konieczność spełnienia wymagań regulacji AFIR może skłonić do innowacji technologicznych w zakresie infrastruktury i pojazdów, co może przyczynić się do dalszego rozwoju technologii związanych z paliwami alternatywnymi.
- Wzrost inwestycji w infrastrukturę paliw alternatywnych: Wprowadzenie przepisów AFIR może skłonić do większych inwestycji publicznych i prywatnych w rozwój infrastruktury paliw alternatywnych, co może przyspieszyć proces transformacji sektora transportu.
Te zmiany mają na celu przyczynienie się do zrównoważonego rozwoju sektora transportowego oraz ograniczenia negatywnego wpływu transportu na środowisko naturalne.
AFIR, tak w skrócie…
W skrócie, celem jest stworzenie wystarczająco rozbudowanej infrastruktury publicznych punktów ładowania wzdłuż kluczowych tras Unii Europejskiej, znanych jako TEN-T (Trans-European Transport Network; Transeuropejska Sieć Transportowa).
Sieć TEN-T składa się z dwóch głównych części: bazowej i kompleksowej (nazywanej także komplementarną). Według danych z listopada 2023 roku, w Polsce istniało łącznie 7501 kilometrów dróg TEN-T, z czego ponad połowę stanowiła sieć bazowa. Jak zatem powinna być rozmieszczona sieć ładowarek wzdłuż dróg TEN-T, nie tylko w Polsce?
Dla samochodów osobowych i lekkich dostawczych oraz dla sieci bazowej TEN-T przewidziane są następujące cele dotyczące infrastruktury ładowania:
- do końca 2025 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone co najwyżej co 60 km wzdłuż trasy, z co najmniej jednym punktem ładowania o mocy minimum 150 kW, przy czym moc każdej strefy ma wynosić co najmniej 400 kW.
- do końca 2027 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone co najwyżej co 60 km wzdłuż trasy, z co najmniej dwoma punktami ładowania o mocy minimum 150 kW, przy czym moc każdej strefy ma wynosić co najmniej 600 kW.
Dla samochodów osobowych i lekkich dostawczych oraz dla sieci kompleksowej TEN-T, cele dotyczące infrastruktury ładowania są następujące:
- do końca 2027 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone co najwyżej co 60 km wzdłuż trasy, przy czym co najmniej w połowie długości kompleksowej sieci TEN-T moc każdej strefy ładowania ma wynosić minimum 300 kW, z co najmniej jednym punktem ładowania o mocy minimum 150 kW.
- do końca 2030 roku: Wzdłuż całej długości kompleksowej sieci TEN-T moc każdej strefy ładowania ma wynosić minimum 300 kW, z co najmniej jednym punktem ładowania o mocy minimum 150 kW.
- do końca 2035 roku: Wzdłuż całej długości kompleksowej sieci TEN-T moc każdej strefy ładowania ma wynosić minimum 600 kW, z co najmniej dwoma punktami ładowania o mocy minimum 150 kW.
Ciężarówki i sieci bazowej TEN-T mają następujące cele dotyczące infrastruktury ładowania:
- do końca 2025 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone maksymalnie co 120 km wzdłuż trasy, przy czym co najmniej 15 proc. długości sieci TEN-T powinno obejmować strefy ładowania o mocy co najmniej 1400 kW każda, z co najmniej jednym punktem ładowania o mocy minimum 350 kW.
- do końca 2027 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone maksymalnie co 120 km wzdłuż trasy, przy czym co najmniej 50 proc. długości sieci TEN-T powinno obejmować strefy ładowania o mocy co najmniej 2800 kW każda, z co najmniej dwoma punktami ładowania o mocy minimum 350 kW.
- do końca 2030 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone maksymalnie co 60 km wzdłuż trasy, przy czym każda strefa powinna mieć co najmniej dwa punkty ładowania o mocy minimum 350 kW, a sama strefa ma mieć moc minimum 3600 kW.
Dla ciężarówek i sieci kompleksowej TEN-T, cele dotyczące infrastruktury ładowania wyglądają następująco:
- do końca 2025 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone maksymalnie co 120 km wzdłuż trasy, przy czym co najmniej 15 proc. długości sieci TEN-T powinno obejmować strefy ładowania o mocy co najmniej 1400 kW każda, z co najmniej jednym punktem ładowania o mocy minimum 350 kW.
- do końca 2027 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone maksymalnie co 120 km wzdłuż trasy, przy czym co najmniej 50 proc. długości sieci TEN-T powinno obejmować strefy ładowania o mocy co najmniej 1400 kW każda, z co najmniej jednym punktem ładowania o mocy minimum 350 kW.
- do końca 2030 roku: Strefy ładowania mają być rozmieszczone maksymalnie co 100 km wzdłuż trasy, przy czym każda strefa powinna mieć przynajmniej jeden punkt ładowania o mocy minimum 350 kW, a moc każdej strefy powinna wynosić co najmniej 1500 kW.
Według prognoz Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, do końca 2030 roku będzie konieczne podniesienie mocy infrastruktury ładowania do 1 515 386 kW, a do końca 2035 roku — do 3 581 914 kW. W 2035 roku Unia Europejska planuje wprowadzić zakaz pierwszych rejestracji spalinowych i hybrydowych samochodów osobowych.
Ramy czasowe dla kolejnych stref
Zgodnie z AFIR, minimalna liczba stref ładowania wzdłuż sieci TEN-T dla samochodów osobowych w kolejnych latach ma być następująca:
- 2025 rok: 128 stref;
- 2027 rok: 190 stref;
- 2030 rok: 252 strefy;
- 2035 rok: 252 strefy;
Natomiast w przypadku ciężarówek sytuacja przedstawia się następująco:
- 2025 rok: 20 stref (przy zakładanym rozmieszczeniu co 120 km);
- 2027 rok: 64 strefy (przy zakładanym rozmieszczeniu co 120 km);
- 2030 rok: 202 strefy (w tym 128 przy sieci bazowej i 74 przy kompleksowej).
Wywiązywanie się z wymagań AFIR w Polsce może być wyzwaniem, ale Unia Europejska przewiduje możliwość wyjątków. Według rozporządzenia, jeśli na danym odcinku trasy średni dobowy ruch wynosi poniżej 8500 pojazdów i brak jest uzasadnienia społeczno-gospodarczego, można utworzyć jedną strefę ładowania dla obu kierunków jazdy i zmniejszyć jej całkowitą moc wyjściową maksymalnie o 50%. Dodatkowo, jeśli średni dobowy ruch wynosi mniej niż 3 tys. pojazdów i występuje odpowiednie oznakowanie odległości między strefami ładowania, to można wydłużyć odległość między nimi z 60 km do 100 km. Te wyjątki dotyczą jednak stref dla samochodów osobowych (oddzielne wyjątki są przewidziane dla stacji ładowania ciężarówek).
***
Odważne komentarze, unikalna publicystyka, pasjonujące reportaże i rozmowy – czytaj w najnowszym numerze tygodnika „O!Polska”. Do kupienia w punktach sprzedaży prasy w regionie oraz w formie e-wydania.