Gala Ludzi Kultury 2025 była wydarzeniem poświęconym wybitnym osobistościom, ale też instytucjom i środowiskom. Wszystkich łączy kultura, która poza pasją jest też życiową misją. Marszałkowskie nagrody przyznano bowiem w trzech kategoriach:
- animatorów i twórców kultury 2025,
- wydarzenie muzealne roku 2024,
- zabytek na medal,
- nagroda im. Karola Miarki.
Gala Ludzi Kultury 2025 – nagrody marszałka województwa opolskiego dla animatorów
i twórców kultury
To najdłuższa lista nagród. Przyznawane są dla osób fizycznych, zajmujących się działalnością kulturalną społecznie lub zawodowo, za istotne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury województwa lub za całokształt działalności w tych dziedzinach. Wśród tegorocznych laureatów są:
- Anna Panas – nagroda za całokształt – ponad wielu lat obecna jest na polskiej scenie
muzycznej jako wokalistka, kompozytorka i autorka tekstów. Zadebiutowała w 1964 r.
na II Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu jako autorka i kompozytorka
piosenki „ Co za radość żyć”. W 2008 roku jej dorobek został symbolicznie doceniony
poprzez odsłonięcie gwiazdy w Alei Gwiazd Polskiej Piosenki w Opolu - Andrzej Lach – nagroda za całokształt – od początku swojej działalności zawodowej,
artystycznej oraz społecznej mocno związany z Opolszczyzną. Projektował i aranżował
wnętrza sklepów, biur podróży, stoisk podczas targów specjalistycznych, scenografie
festiwalowe i teatralne oraz liczne reklamy. Od 2010 do 2023 był kuratorem cyklicznej
wystawy „Zimowy Las Sztuki” w Teatrze EKO Studio w Opolu. - Paweł Mrozek – nagroda za całokształt – emerytowany nauczyciel wychowania
plastycznego oraz języka angielskiego, był inicjatorem reaktywacji Dobrodzieńskiego
Towarzystwa Regionalnego, które następnie przekształcono w Międzygminne
Towarzystwo Regionalne Dobrodzień-Zębowice. W ramach swojej działalności stworzył
Izbę Regionalną, która później została przekształcona w Muzeum Regionalne, pełniące
ważną funkcję w kulturalnym życiu lokalnej społeczności. - Klaudia Małek (Raszowa) – prowadzi warsztaty kuchni ajurwedyjskiej, jest autorską
wystawy malarskiej w GOK w Tarnowie Opolskim, pokazów zdjęć z podróży, prowadzi
warsztaty ceramiczne dla dzieci, seniorów i nauczycieli. - Katarzyna Piasecka (Opole) – wokalistka, pianistka, kompozytorka, aranżerka,
dyrygentka, autorka tekstów, producentka, pedagog. Od 2008 prowadzi działalność
dydaktyczną , współpracuje również z polskimi i zagranicznymi teatrami muzycznymi
na skalę europejską. Kierownik artystyczny warsztatów wokalnych oraz koncertów na
terenie całej Polski. - Jolanta Zakrawacz (Opole) – kustosz, kierownik Działu Instrukcyjno-Metodycznego w
Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. E. Smołki w Opolu. W bibliotekarstwie od 2010
r. Jako wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Gogolińskiej zrealizowała (wraz z
GBP w Gogolinie oraz innymi instytucjami tej gminy) autorski projekt pt. „Poetycki
Ogród Pamięci”. - Elżbieta Żłobicka (Opole) – od 1990 w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora, artystka
wszechstronna — aktorka, pisarka, poetka, malarka, autorka kolaży i rękodzieła, a
jednocześnie osoba głęboko zaangażowana społecznie. W 2015 roku odbyta się
premiera monodramu pt. „Mój duch przyjazny”, do którego sama napisała scenariusz i
w którym stworzyła przejmującą kreację aktorską. - Magdalena Hlawacz (Opole) – artystka wizualna, profesorka UO, aktywnie działająca
na polu sztuk wizualnych, edukacji artystycznej i animacji kultury. Jej twórczość
obejmuje malarstwo, grafikę, intermedia, fotografię i projektowanie graficzne, a prace
znajdują się w zbiorach krajowych i międzynarodowych. - Renata Gliniorz (Komprachcice) – w 1996 założyła zespól Attonare, który ma w swoim
repertuarze utwory autorskie napisane oraz skomponowane przez panią Renatę; od
2000 roku pracuje w Samorządowym Ośrodku Kultury, gdzie wprowadziła grupy
teatralne, Dubler oraz Cyrk Osobliwości, zapoczątkowała wszystkie festiwale
odbywające się w Ośrodku. - Piotr Wiśny (Stare Siołkowice) – od wielu lat zajmuje się wikliniarstwem, podtrzymując
tradycje tego rzemiosła oraz przyczyniając się do jego rozwoju, aktywnie uczestniczy w
procesie edukacji dzieci, młodzieży i dorosłych, przekazując swoje umiejętności i
wiedzę tej dziedzinie. - Wioletta Frankiewicz (Tarnowiec) – działa na rzecz rozwoju i promocji kultury
muzycznej w gminie Lubsza, w powiecie, a także na szczeblu ogólnopolskim. Od VIII
edycji jest inicjatorką i główną organizatorką Festiwalu Zespołów Muzyki Alternatywnej
Tarnogranie, który na trwałe wpisał się w kalendarz wydarzeń kulturalnych, zyskując
rozpoznawalność w województwie opolskim i poza jego granicami.• Halina Jakubowska (Tułowice) – twórczyni ludowa, zdobi jaja wielkanocne metodą batiku, maluje porcelanę we wzór opolski, wykonuje korony dożynkowe oraz kwiaty i palmy wielkanocne z bibuły a także haftu. Swoje umiejętności przekazuje podczas warsztatów i pokazów. - Jacek Ochmański (Brzeg) – dyrektor BCK, artysta, animator kultury, wokalista,
instruktor artystyczny z 45-letnim stażem artystyczno-kulturalnym, mający na swoim
koncie wiele sukcesów — zarówno indywidualnych, zespołowych, jak i jako instruktor i
animator. W roku 2025 Jacek Ochmański świętować będzie 45-lecie pracy artystycznej. - Edyta Garus (Walce) – od 2019 roku dyrektor Biblioteki Gminnej, z którą związana jest
od ponad 35 lat. Jest liderką społeczną, animatorką kultury oraz mentorką dla
młodszych pracowników i wolontariuszy. - Lucyna Bogusława Mirga (Prudnik) – od kilkunastu lat aktywnie angażuje się w
działalność kulturalną i społeczną. Jako osoba pochodzenia romskiego, od 2009 roku
aktywnie działa na rzecz promocji kultury romskiej na polu lokalnym, regionalnym i
ogólnopolskim. Jest założycielką i opiekunką zespołów tanecznych działających przy
Prudnickim Ośrodku Kultury, z sukcesami reprezentującymi kulturę romską w Polsce i
za granicą. - Sebastian Kucharski (Moszna) – autor i właściciel Muzeum Fabryka Robotów w
Mosznej, unikatowego obiektu kulturalnego w skali Polski i Europy. W ciągu kilkunastu
lat stworzył około 90 monumentalnych rzeźb wykonanych z odpadów metalowych
przeznaczonych do recyklingu. Dorobek twórcy został doceniony wieloma nagrodami i
certyfikatami. - Natalia Rygiel (Prudnik) – była inicjatorką i główną organizatorką czwartej edycji
międzynarodowego festiwalu muzyki alternatywnej Rock am Palast w Rozkochowie,
który odbył się w dniach 18-20 lipca 2025 r. Dzięki jej inicjatywie wokół festiwalu
powstało Stowarzyszenie Opolska Scena Alternatywna (2024), które aktywnie wspiera
młodych artystów. - Agnieszka Klimas (Namysłów) – od 2005 roku jest kierownikiem Biblioteki Publicznej
zatrudniona w Namysłowskim Ośrodku Kultury, od 30 lat jest członkiem Klubu Twórców
Niezależnych WENA, a od 7 lat jest jego opiekunem. Członkowie klubu na konkursach
wojewódzkich i ogólnopolskich zdobywali wiele nagród i wyróżnień. - Paweł Maślona (Warszawa) – polski reżyser, scenarzysta i montażysta filmowy. Jest
twórcą takich filmów jak „Atak paniki”(2017} czy „Kos” (2023), a także współautorem
Scenariusza do „Demona” (2015) Marcina Wrony. Swoją przygodę z kinem zaczynał w
rodzinnym Kędzierzynie-Koźlu, gdzie realizował amatorskie etiudy. - Andrzej Kurcoń (Głubczyce) – przez ostatnie20 lat bardzo zaangażowany w pracę
Powiatowego Muzeum Ziemi Głubczyckiej. Dzięki jego działaniom Muzeum wzbogaciło
swoją kolekcję o wiele zabytków. Jest inicjatorem kolekcji w muzeum poświęconej
działaniom frontowym II wojny światowej na terenie powiatu głubczyckiego.
Uczestniczył w powstaniu Parku Historii we Włodzieninie. - Wioletta Preuss (Wysoka) – od roku 2010 czynnie uczestniczyła w wydarzeniach
społecznych realizowanych w odbudowywanym Pałacu w Wysokiej, a od roku 2016
prezes Fundacji Pałac Wysoka. Tylko w 2025 r. przygotowała m.in. spotkania ze sztuką
w Pałacu w Wysokiej, Dni Otwarte w Pałacu z wystawami sprzętów i mundurów
historycznych, Jarmark Produktów Lokalnych, warsztaty z malarstwa i witrażu, wspólne
transgraniczne dni otwarte wraz z Pałacem w Neplachowicach. - Paweł Buczek (Grobniki) – sołtys Grobnik, tworzy wiele projektów, których efektem
jest wsparcie życia mieszkańców. Dotychczas stworzył miejsce do obcowania z naturą
tj. Sąd Maltański, rozpoczął remont komturii joannickiej tzw. zamek, walczy o remont
starego budynku szkoły, napisał projekt na budowę hali sportowej. - Honorata Bondarewicz (Kietrz) – nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej oraz
instruktorka drużyny zuchowo-harcerskiej „Pozytywki” działającej przy Zespole Szkół w
Kietrzu. W swojej pracy zwraca szczególną uwagę na rozwój pasji, talentów oraz
poczucia własnej wartości u dzieci, wskazując jednocześnie wartościowe formy
spędzania czasu wolnego. - Wiktor Misiarz (Nysa) – od 2012 r konsekwentnie i z ogromnym zaangażowaniem
działa na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego Nysy i regionu. Jako prezes
Stowarzyszenia Fort Prusy prowadzi działania związane z ratowaniem i promocją
jednego z najcenniejszych zabytków militarnych w województwie. Pełni także funkcję
dyrektora Muzeum Militariów w Nysie. - Małgorzata Bobak-Końcowa (Nysa) – jest wszechstronną artystką i charyzmatyczną
animatorką kultury. Jest poetką, malarką, autorką haiku, kolaży, mandali oraz ilustracji
dla dzieci. Od lat angażuje się w działalność społeczną i charytatywną, propagując
poezję, czytelnictwo i sztukę w lokalnych szkołach, przedszkolach oraz wśród seniorów.
Jest pomysłodawczynią i menadżerką Ogólnopolskiego Festiwalu Poezji – Nyskiej Nocy
Poetów. - Izabela Gach-Kaszuba (Nysa) – dyrygent i chórmistrz, założycielka i dyrygent Chóru
Gaudeamus Nyskiego Domu Kultury w Nysie, który promuje kulturę poprzez
uczestnictwo w koncertach i konkursach na terenie kraju i za granicą. Najnowszym
sukcesem Chóru jest zdobycie złota na Międzynarodowym Festiwalu „Chorus Inside” w
Chorwacji (sierpień 2025 r.). - Mateusz Dźwigała (Nysa) – w 2025 r. zrealizował płytę „Sploty” projektu Bliżej Sadu,
której był producentem muzycznym, aranżerem i realizatorem. Zespół Bliżej Sadu
powstał w 2020 roku z inicjatywy Natalii Rygiel i Mateusza Dźwigały. Płyta zawierają 19
utworów do wierszy lokalnego poety Tadeusza Soroczyńskiego – to połączenie poezji z
nowoczesnymi brzmieniami elektronicznymi i muzyką akustyczną. - Joanna Żółtowska (Opole) – wyróżnia się na tle środowiska bibliotekarskiego i
kulturalnego swoim wielowymiarowym zaangażowaniem w rozwój kultury, edukacji i
czytelnictwa w regionie, jej największe osiągnięcie zawodowe i twórcze stanowi
projekt „Rezapis jako ocalenie” – interdyscyplinarne przedsięwzięcie łączące sztukę
współczesną z ekologią i edukacją. Od 2019 roku prowadzi ogólnopolską Biblioteczną
Platformę e-Wiedzy.
Wyróżnienia: Mateusz Torzecki, Agnieszka Gogolewska, Agnieszka Woszczyk, Piotr Długosz, Małgorzata Dolak,
Sławomir Bartela, Natalia Krawczyk, Irena Madera, Monika Kabat, Zofia Adamczyk i Agata Chmura.
Wydarzenie muzealne roku 2024
Nagrodą honoruje się instytucje muzealne działające na terenie województwa opolskiego. Przyznawana jest w zakresie działalności muzealnej w roku poprzedzającym dla podkreślenia wagi ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego i naturalnego.
Kategoria wystawa:
- Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu – „WASOWSKI. Artysta czy rzemieślnik?”,
- Muzeum Śląska Opolskiego – „Stanisław Bober. Fotografie”,
- Muzeum Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu – wernisaż oraz wystawa czasowa „170. Rocznica Emigracji Ślązaków do Teksasu”.
Kategoria inicjatywa edukacyjna:
- Centralne Muzeum Jeńców Wojennych – projekt edukacyjny „Podgłosy 1994. Z
Warszawy do Lamsdorf”
Wyróżnienia w kategorii wystawa:
- Centralne Muzeum Jeńców Wojennych – wystawa „Kocham, do zobaczenia”,
- Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu – „500 lat reformacji w księstwie brzeskim”.
Zabytek na Medal
Wyróżnienie to przyznawane jest właścicielom zabytków za ich wyjątkową renowację i konserwację. Celem jest docenienie najlepszych wzorów ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego województwa opolskiego.
- Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. – adaptacja obiektu zabytkowego na nowe cele i formy wykorzystania – budynek biurowo-warsztatowy w zespole dawnej fabryki, zwany potocznie „Powozownią” przekształcony w Akademię Przemysłu 5.0 – pierwsze na świecie centrum szkoleniowe firmy Danone dedykowane transformacji cyfrowej w produkcji.
- Gmina Głogówek – zabytkowe mury miejskie w Głogówku – inwestycja miała na celu utrwalenie wartości zabytkowej obiektu poprzez przeprowadzenie robót zabezpieczających oraz remont zachowanego fragmentu muru obronnego, w którym odtworzono istniejące przejście, umożliwiające połączenie zabudowanej części miejskiej z terenem parku miejskiego.
- Gmina Dąbrowa – adaptacja obiektu zabytkowego na nowe cele i formy wykorzystania – powstanie Centrum Aktywności Lokalnej w zabytkowym XIX-wiecznym dworku w Chróścinie było możliwe dzięki realizacji projektu adaptacyjnego, który przywrócił budynkowi dawną świetność i nadał mu nową funkcję w służbie lokalnej społeczności. Centrum obejmuje m.in. strefę kultury, bibliotekę, klub seniora, strefę NGO oraz przestrzenie dla najmłodszych.
- „Budicon” Sp. z o.o. – utrwalenie wartości zabytkowej Pałacu w Wysokiej – przeprowadzenie w Pałacu w Wysokiej – zakupionym w 2008 roku jako obiekt w ruinie – kompleksowych prac zabezpieczających, budowlanych i konserwatorskich, których łączne nakłady przekraczają 3 mln zł (przy wykorzystaniu dotacji z MKiDN, OWKZ i SWO). Na terenie pałacu odbywają się również liczne wydarzenia kulturalne, społeczne i sportowe, w których uczestniczą mieszkańcy regionu.
- Parafia Rzymskokatolicka pw. Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Opolu – Kościół pw. Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Opolu-Groszowicach – kościół od lat jest konsekwentnie poddawany pracom remontowym i konserwatorskim dzięki zaangażowaniu proboszcza oraz wspólnoty parafialnej. W ostatnich latach prowadzone były wieloetapowe prace przy elewacji, a ostatnio również przy ceglanym, ażurowym ogrodzeniu, dzięki którym świątynia odzyskała dawny blask. Prace regularnie otrzymują dotacje z budżetu Województwa Opolskiego oraz Miasta Opola.
Laureaci nagrody im. Karola Miarki
Nagroda dla osób, które w znaczący sposób działają na rzecz kultury i nauki w regionie, upowszechniają je, chronią dziedzictwo oraz realizują idee Karola Miarki, którymi są wiedza, praca, wiara, język ojczysty i solidarność społeczna.
- dr hab. Dorota Świtała-Trybek, prof. UO – folklorystka, kulturoznawczyni i regionalistka od ponad 30 lat związana z Uniwersytetem Opolskim. Jej badania dotyczą dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska – zwłaszcza tradycji kulinarnych, religijności ludowej, kultury górniczej oraz zwyczajów i obrzędów regionalnych. Autorka 10 monografii, wielu artykułów naukowych oraz współautorka Leksykonu dziedzictwa kulinarnego Śląska. Za swoje zasługi została wyróżniona Nagrodą im. Wojciecha Korfantego i Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
- Helmut Paisdzior – od wielu lat z ogromnym zaangażowaniem działa na rzecz ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego Śląska, współzałożyciel i prezes Fundacji Sanktuarium Góra Świętej Anny, współtworzył także Fundację Rozwoju Śląska oraz Izbę Gospodarczą „Śląsk”, wspierające rozwój społeczny, gospodarczy i kulturalny regionu.
Czytaj też: Profesor Dorota Simonides kończy 97 lat. Wkrótce spotkanie w WBP
***
Odważne komentarze, unikalna publicystyka, pasjonujące reportaże i rozmowy – czytaj w najnowszym numerze tygodnika „O!Polska”. Do kupienia w punktach sprzedaży prasy w regionie oraz w formie e-wydania
