Krzysztof Ogiolda: Jest pani jedną z osób, które konsekwentnie namawiają inne kobiety – które się tego boją albo krępują się – żeby korzystały z badań profilaktycznych…
Beata Ryx: Dzięki profilaktyce żyję razy dwa.
– Jak to rozumieć?
– Dwa razy chorowałam na raka, a teraz jestem zdrową osobą. Za pierwszym razem – miałam wtedy raka szyjki macicy – zostało to w miarę szybko zdiagnozowane właśnie dlatego, że robiłam badania. To była cytologia i coroczne wizyty u ginekologa. Lekarze mnie wyleczyli. A jeśli chodzi o raka piersi, pomogło to, co najprostsze – ich samobadanie.
– Niektóre panie skarżą się, że mammografia nie jest bardzo przyjemna. Piersi się ściska.
– Mammografię wykonujemy po 45. roku życia. Takie przesiewowe badania należy robić co dwa lata. I proszę mi wierzyć, że z perspektywy osoby chorującej na raka badanie mammograficzne jest – w porównaniu do tego jak wygląda leczenie – przyjemne. Nawet jeśli pewien ucisk jest i trochę boli, a część kobiet odczuwa pewien dyskomfort, to równoważą to pozytywne skutki takiego badania. Powtarzam, to badanie robi się raz na dwa lata i to jest do wytrzymania. Zwłaszcza, gdy pamiętamy, że chodzi o ratowanie naszego życia. To życie jest bezcenne.
– Dlaczego tak wiele osób – nie tylko panie, bo panowie też różne dolegliwości i choroby mają – unika badań?
– Bardzo często wynika to ze zwykłego zaniedbania. Wszystkie inne rzeczy mamy pozaznaczane. Kiedy mamy zrobić przegląd samochodu, to nam o tym przypominają. Dostajemy różne inne kartki z upomnieniami. Płacimy na czas za ubezpieczenie, bo się boimy dostać karę. A swoje badania? Zapominamy albo mówimy sobie: „Całkiem niedawno się badałam”. Właśnie całkiem niedawno usłyszałam od jednej z pań: „Ja się badam systematycznie”. Jak zaczęłam dopytywać kiedy ostatnio, to okazało się, że przed epidemią covidu. Skoro tak, to było cztery lata temu. A może i pięć.
– Co powinniśmy zmienić?
– Wyrobić w sobie nawyk, że w konkretnym czasie – na swoje urodziny albo na urlopie – idziemy do ginekologa i się badamy. A samobadanie piersi zajmuje pięć minut w miesiącu. Powiedzmy to sobie wyraźnie: pięć minut w miesiącu może nam uratować życie. Gdzie my znajdziemy lepsze i fajniejsze badanie profilaktyczne?
– Na co panie powinny przy samobadaniu zwrócić uwagę? Co powinno wywołać alarmowy dzwonek?
– Po pierwsze, patrzymy w lustro i oglądamy swoje piersi. Obserwujemy, jak wyglądają. Każda zmiana powinna nas zastanowić. Na przykład, gdy zwyczajnie mamy podobne piersi, a potem jedna staje się większa. Albo dotykamy piersi i wyczuwamy jakieś zgrubienia. Lub pojawia się wyciek z brodawki. Wtedy natychmiast idziemy do lekarza. Sygnałem ostrzegawczym są też powiększone węzły chłonne.
– Ale może się okazać, że te sygnały niczego groźnego nie oznaczają…
– W większości wypadków to nic nie oznacza. Ale lepiej to sprawdzić. Kiedy lekarz mówi: „Dobrze, że pani przyszła, ale nic się nie dzieje”, to daje spokój kobiecie, jej mężowi. Ale jeśli jakieś zmiany chorobowe są, to ich wczesne wykrycie może uratować życie. Tak paniom tłumaczymy: Nie bójcie się badań. One dają poczucie bezpieczeństwa i spokoju. Bo skoro byłam na badaniach, wyniki są dobre, to nic mi nie powinno grozić.
– Co jeszcze warto przynajmniej raz w roku badać?
– Każdy z nas – i panie i panowie – powinni zrobić pełną morfologię. Dowiemy się z niej np., czy mamy zdrową wątrobę, czy dobrze jemy. Czy cierpimy na cukrzycę, czy cholesterol jest OK itd. Nie jest tłumaczeniem mówienie typu: Po co badania, skoro pani czy pan dobrze się czuje i dobrze wygląda. To właśnie dlatego ma się zbadać, żeby to dobre samopoczucie i wygląd jeszcze przez wiele lat się utrzymywały.
– Są choroby przy których nie będziemy odczuwać bólu.
– Nie zawsze o tym pamiętamy. Straszymy się rakiem. Ale przecież chorujemy i umieramy także na serce, na cukrzycę i wiele innych chorób. Potrzebna jest więc uważność na nas, jako na ludzi. Oglądajmy siebie. Jeśli mamy powiększone węzły chłonne, znaczy, że w naszym organizmie jest stan zapalny. Idźmy do lekarza.
Pomyślmy. Kochamy nasze dzieci. Kiedy patrzymy na nasze dziecko i widzimy, że coś jest nie tak, to się nie zastanawiamy, czy pójść z nim do lekarza, tylko który będzie najlepszy. Traktujmy siebie tak samo. Także po to, by nasze dzieci widziały, że troska o profilaktykę naprawdę ma sens. Jak tego nie pokażemy, będą dbały o swoje dzieci tak, jak my dbamy. Ale o siebie już nie.
Profilaktyka jest ważna – za niechęć do mammografii można zapłacić życiem
Rak piersi to jeden z czołowych zabójców kobiet w Polsce. W początkowym okresie nie daje on żadnych objawów, ale wcześnie wykryty jest uleczalny. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety poddawały się regularnym badaniom mammograficznym, które pozwalają wykryć nawet najmniejsze zmiany.
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. Odpowiada za prawie 24 proc. wszystkich zachorowań wśród nowotworów i jest przyczyną niemal 15 proc. wszystkich zgonów kobiet z powodu nowotworów złośliwych. Ryzyko zachorowania znacznie wzrasta po 50. roku życia.
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na skuteczność leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet w wieku 50–69 lat, które wykonywały badania mammograficzne co rok lub co 2 lata, zmniejszyła się umieralność o 25 – 30 procent. A więc warto badać się systematycznie i nie dopuścić do rozwoju choroby.
W ramach profilaktyki raka piersi NFZ zaprasza wszystkie kobiety pomiędzy 45.–74. rokiem życia na bezpłatne badania mammograficzne.
Program, którego celem jest profilaktyka, jest dla Ciebie, jeżeli jesteś kobietą w tym właśnie wieku i spełniasz jedno z poniższych kryteriów:
- w ciągu ostatnich 2 lat nie miałaś mammografii w ramach profilaktyki zdrowotnej (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia);
- zakończyłaś okres 5 lat od leczenia chirurgicznego raka piersi i pozostajesz w trakcie uzupełniającej hormonoterapii (HT) – zalecenie badania co
12 miesięcy; - zakończyłaś leczenie raka piersi i 5-letni proces monitorowania po zakończonym leczeniu – zalecenie badania co 12 miesięcy.
Badanie mammograficzne można wykonać w poradniach stacjonarnych lub w mammobusie, który dojeżdża do najodleglejszych zakątków Polski. Na badanie mammograficzne można umówić się przez IKP lub mojeIKP.
Czytaj także: Ten nowotwór zabija kobiety. Jest sposób na zmniejszenie skali śmierci
***
Odważne komentarze, unikalna publicystyka, pasjonujące reportaże i rozmowy – czytaj w najnowszym numerze tygodnika „O!Polska”. Do kupienia w punktach sprzedaży prasy w regionie oraz w formie e-wydania
