Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał Ministerstwo Edukacji i Nauki o kwestię przywrócenia finansowania trzech godzin nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości. Przypomnijmy, że decyzją Przemysława Czarnka od roku szkolnego 2022/2023 ministerstwo zmniejszyło finansowanie nauczania tego języka z trzech godzin do jednej tygodniowo. Dotknęło to tylko języka niemieckiego. W przypadku pozostałych języków finansowanie nadal pozwala na prowadzenie trzech godzin zajęć w tygodniu.
W swoim stanowisku RPO wskazał, że ruch działania resortu oświaty naruszają zapisy Konstytucji oraz ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych. Podkreślił, że „nie dają one podstaw do różnicowania sytuacji poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych, a tym bardziej do uzależniania poziomu praw którejkolwiek z mniejszości od sytuacji, w jakiej znajdują się polskie grupy narodowościowe lub polskie mniejszości w innych państwach”.
RPO wskazał też konsekwencje obowiązywania rozporządzeń MEiN. Podkreślił, że wywołują one negatywne skutki społeczne. Nie tylko dla obywateli polskich należących do mniejszości niemieckiej, ale też wspólnot, zwłaszcza lokalnych.
„Ograniczono prawo uczniów i uczennic do edukacji, a placówki oświatowe były zmuszone do redukcji etatów nauczycieli” – stwierdził RPO.
Minister Przemysław Czarnek: Trwają prace nad rozwiązaniami
W odpowiedzi na zapytanie PRO minister Przemysław Czarnek wskazał, że resort oświaty analizuje obowiązujące rozwiązania w tym zakresie finansowania języków mniejszości. Zaznaczył, że zmierzają one do „uporządkowania kwestii nauczania języków mniejszościowych, etnicznych i języka regionalnego”.
„W związku z powyższym wydaje się, że powrót do rozwiązania organizacyjnego obowiązującego przed 4 lutego 2022 r. nie rozwiąże problemów, jakie są udziałem szkolnictwa mniejszościowego w Polsce” – przekonuje minister Przemysław Czarnek.
Minister edukacji zadeklarował, że chce przeprowadzić merytoryczną debatę na ten temat ze środowiskami mniejszościowymi. Uważa, że powinno się to odbyć na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych.
Mniejszość Niemiecka: Minister Przemysław Czarnek podtrzymuje dyskryminację
W reakcji na to, co minister Przemysław Czarnek odpowiedział RPO, Zarząd Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce wydał krytyczne oświadczenie. Przyznaje, że odpowiedź szefa oświaty związek przyjął z rozczarowaniem i smutkiem, ale już bez zaskoczenia. Wytyka, że „minister edukacji i nauki – wbrew własnym wcześniejszym deklaracjom – nie zamierza zakończyć dyskryminacji 55 tys. dzieci mniejszości niemieckiej w Polsce”.
– Jak wynika z informacji przedstawionej przez RPO, Ministerstwo Edukacji i Nauki jednoznacznie poinformowało rzecznika o fakcie, że ograniczenie liczby godzin języka niemieckiego jako języka mniejszości i związana z tym dyskryminacja będzie trwała nadal. A wcześniejsze deklaracje ministra Przemysława Czarnka, złożone podczas spotkań z przedstawicielami mniejszości niemieckiej w Polsce, ale również podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Polsce 14 grudnia 2022, nie zostaną zrealizowane – czytamy w stanowisku VdG.
VdG podkreśla, że deklaracje ministra Przemysława Czarnka po raz kolejny okazały się „pustosłowiem”. I że nie zaskakuje to już chyba nikogo.
Mniejszość apeluje o dotrzymanie słowa
Związek Niemieckich Stowarzyszeń przyznaje, że przyjmuje do wiadomości fakt, że coś ma być w kwestii nauczania języków mniejszości uporządkowane. Ale nie zgadza się, by te prace były podstawą i uzasadnieniem kontynuacji dyskryminacji dzieci mniejszości niemieckiej w Polsce.
„Przypominamy, iż oznacza to systemową dyskryminację dzieci i rodzin polskich obywateli żyjących w swoim własnym kraju!” – zaznaczają działacze MN.
– Można przecież porządkować i zmieniać zachowując taki sam dostęp do edukacji mniejszościowej dla dzieci i młodzieży wszystkich żyjących w Polsce mniejszości narodowych i etnicznych. Apelujemy więc po raz kolejny do ministra Przemysława Czarnka o dotrzymanie jego własnego słowa i złożonej deklaracji i o pilne wycofanie zapisów rozporządzenia z 4 lutego 2022 r. – kwituje Mniejszość Niemiecka.
Czytaj także: Polityka na wojewódzkim zakończeniu roku szkolnego w Rozmierce