poniedziałek, 27 marca, 2023
  • O redakcji
  • Regulamin
  • Ochrona danych
  • Kontakt
Opolska360
  • Strona główna
  • Aktualności
    • Opole
    • Region
    • Tylko u nas
    • Biznes
    • Nauka
    • Sport
    • Razem dla Środowiska
Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
Opolska360
  • Strona główna
  • Aktualności
    • Opole
    • Region
    • Tylko u nas
    • Biznes
    • Nauka
    • Sport
    • Razem dla Środowiska
Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
Opolska360
Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
Home Tylko u nas

Działacz pierwszej „S”: Nobel dla Lecha Wałęsy to był dla nas bodziec do działania

Z Januszem Wójcikiem, opozycjonistą w PRL-u, działaczem pierwszej „Solidarności” z Opolu, rozmawia Jolanta Jasińska-Mrukot.

Jolanta Jasińska-Mrukot Jolanta Jasińska-Mrukot
6 miesięcy temu
w Najważniejsze, Tylko u nas
0
Działacz pierwszej „S”: Nobel dla Lecha Wałęsy to był dla nas bodziec do działania

Od lewej stoją: Stanisław Jałowiecki, Janusz Wójcik i Andrzej Labocha

Jolanta Jasińska-Mrukot: Upłynęło już 39 lat, kiedy 5 października 1983 roku Komitet Noblowski przyznał pokojową Nagrodę Nobla Lechowi Wałęsie, przewodniczącemu zdelegalizowanej rok wcześniej „Solidarności”. To był Nobel dla całego opozycyjnego środowiska, co wtedy działo się w Opolu?

Janusz Wójcik: Dwa lata wcześniej wprowadzono stan wojenny, potem nas zamykano, albo wypuszczano i w różny sposób dręczono. W połowie 1983 roku władze PRL pozwoliły mi pójść do pracy. Wcześniej byłem etatowym pracownikiem Zarządu Regionu NSSZ „Solidarność” Śląska Opolskiego, z chwilą delegalizacji pani komisarz powiedziała, że świadectwa pracy nam nie da i poszliśmy „na bruk”. A do kościoła każdy mógł przyjść, więc nasze środowisko regularnie, 13 każdego miesiąca, spotykało się w opolskiej Katedrze na mszy. To była możliwość zorientowania się, ilu nas jest, a przede wszystkim wymiany uścisków dłoni i wzajemnego wspierania się. Oraz wymiany ulotek. Podobnie było w Nysie, Kędzierzynie-Koźlu i większych miasteczkach Opolszczyzny. Przewodniczącym zdelegalizowanej opolskiej Solidarności był wówczas Jasiek Całka.

Władza zdelegalizowała związek, ale wy, ludzie pierwszej „Solidarności” działaliście nadal.

– Nadal budowaliśmy „Solidarność”. Proszę zwrócić uwagę, że ostatni internowani wychodzili na wolność pod koniec 1982 roku. Nie chcę przez to powiedzieć, że komuna luzowała restrykcje stanu wojennego, ale kierunek zmian był już widoczny. Wielu było przeciwnych komunie, ale tych walczących, jak dzisiaj z perspektywy na to patrzę, było niewielu.

Jak świat światem, odwaga jest czymś rzadkim.

– Trudno od wszystkich wymagać, żeby konspirowali. Nie można od wszystkich wymagać bohaterstwa. Sama komuna traktowała nas też różnie, bo na początku internowali 90 osób na Opolszczyźnie. Na pierwszej liście internowanych byli m.in. Romek Kirstein, Zbyszek Ogrodnik i Lucyna Żuraw oni byli na pierwszej liście internowanych. Po nich SB przyszła już w dniu wprowadzenia stanu wojennego. Pozostałych pozbawiali pracy. Metody prześladowania były różne, a potrafili ludzi gnoić. Wymyślili wojskowe obozy dla niepokornych w Rawiczu i wzięli na trzy miesiące ćwiczeń ludzi ze Śląskiego Okręgu Wojskowego, obejmującego m.in. Opolszczyznę.

A Jana Całkę pozbawiono mieszkania przy opolskim placu Sebastiana…

– Jasiek był pracownikiem PAX-u (chrześcijańskie stowarzyszenie – aut.), więc pracy go nie mogli pozbawić. Potem, już dużo później zamieszkał przy placu Kopernika, Jaśka aresztowano na przełomie 1982 i 193 roku za działalność, kiedy organizował struktury konspiracyjne.

Tydzień od przyznania Lechowi Wałęsie nagrody władze PRL-u wysłały do rządu Norwegii oficjalnie sprzeciw wobec przyznania tej nagrody. Za winnych uznano nie tylko Norwegię, ale też USA i Niemcy.

– Wątek niemiecki jak widać jest nieustający…(śmiech). Ale apogeum jeszcze nie osiągnęliśmy, bo w zanadrzu Jarosław Kaczyński „coś niemieckiego” jeszcze trzyma.

Kiedy przyznawano Nobla, to żyli ludzie pamiętający wojnę i Auschwitz, więc dla nich „wątek” mógł mieć znaczenie.

– Właśnie. Dzisiaj to są ludzie późno urodzeni i nie pamiętający wojny. Niemieckie społeczeństwo przeszło metamorfozę. Ale u niektórych pozostał propagandowy jad tłoczony przez wiele lat w PRL-u. Ale nie podkreśla się tego, że Polska miała przez 500 lat pokojową granicę z Niemcami. Polska cały czas walczyła na wschodzie z Rosją, Turkami, Tatarami, ale o tym w PRL się nie mówiło. Więc od początku bardziej walczyliśmy z Niemcami niż Krzyżakami.

Ale w 1966 roku polscy biskupi wystosowali apel do niemieckich biskupów, w którym były te słynne słowa ”Wybaczamy i prosimy o wybaczenie”. O też jakby dzisiaj zapomniano. 

– Jarosław Kaczyński zatrzymał się w przeszłości, tak lapidarnie mówiąc, a od tych z przeszłości różni się jedynie częstotliwością chodzenia do kościoła. Pozostałe elementy, takie, jak powrót centralizmu i gospodarki planowanej, niechęć do samorządu i oddolnych działań, to wypisz wymaluj komuna. Tylko kolegów, jak w komunie, jeszcze nie zamykają.

Wy, ludzie pierwszej „Solidarności”, walczyliście z PRL, a potem tak bardzo się poróżniliście, że nie możecie ze sobą nawet rozmawiać.

– Niestety, tak się stało, bo wtedy mieliśmy jednego wroga, a raczej przeciwnika. Wole używać „przeciwnik”, to jest to, co podkreśla Wałęsa, że myśmy walczyli pokojowo. Zbrojnie byłoby niemożliwe.

Tamten przeciwnik, to nie tylko władza PRL-u, ale ZSRR, a w Polsce wojsko radzieckie.

– Cały Układ Warszawski. A co do opozycji, ona nigdy nie była jednorodna, jakby chciano to widzieć. Różnił nas stosunek do gospodarki, ale przede wszystkim byli tacy nieświadomi, którzy uważali, że socjalizm powinien zostać, tylko trzeba walczyć z wypaczeniami. Kiedyś na przesłuchaniu na SB powiedziałem, że gdybyście poczekali jeszcze kilka miesięcy, to nie musielibyście wprowadzać stanu wojennego, bo byśmy się pożarli między sobą. Tak byliśmy podzieleni. Wystarczy sięgnąć do pierwszego zjazdu „Solidarności”, nie brakowało tam takich, których nazywam werbalnymi antykomunistami. Tacy są najmocniejsi w gębie, „a co my się będziemy z nimi liczyć, będziemy trzaskać po szczękach”. Tacy nie biorą pod uwagę realiów. Kiedy przyszedł rok 1989, oni bojkotowali pierwsze wybory, a Okrągły Stół to dla nich zdrada. Zresztą, rocznicę wyborów 4 czerwca bojkotują do dzisiaj.

W uzasadnieniu nagrody Komitetu Nobla mówiono, że działalność Lecha Wałęsy przyczyniła się do budowy dziedzictwa wolności.  

– Jestem nieustającym „wałęsistą”, a do Lecha Wałęsy mam pretensje tylko o jedno – że zostawił znak „Solidarności” temu obecnemu związkowi. Dlatego musimy podkreślać, że jesteśmy z pierwszej „Solidarności”. Nawet Opolska Izba Pamięci, tej pierwszej „Solidarności”, nie dostała zezwolenia na używanie historycznego znaku, symbolu będącego własnością wszystkich Polaków. Obecna Solidarność to przybudówka PiS.  

Jednak ktoś na nich głosuje, trudno kwestionować demokratyczne wybory.

– Jednym z pozytywnych działań komuny była likwidacja analfabetyzmu, ale nauczenie ludzi czytania i pisania to nie wszystko. Ludzie składają litery, ale nie rozumieją. Wynik przeprowadzonego badania na początku lat 90. pokazał, że 40 procent społeczeństwa nie rozumie gazety codziennej.  

Jan Całka na wszystkich spotkaniach dla organizacji pozarządowych mówił: „Zaniedbaliśmy pracę u podstaw”.

– Dokładnie tak jest. Ubolewam, że nie stawia się na edukację, bo obecna szkoła nauczy pisać i czytać, więcej nie potrzeba. Od czasu do czasu rzucą im więcej grosza, to im wystarczy. Żyjemy w dobie globalizacji, trzeba rozumieć więcej.

Czym była więc pokojowa nagroda dla Wałęsy i waszego środowiska?

– Że to my mamy rację! To dało siłę do dalszego działania. Powinno się pamiętać o wyjątkowej dacie 17 września 1993 roku, o której też już zapomniano. Wtedy wyjechał ostatni żołnierz radziecki z Polski, to dzięki Lechowi Wałęsie. On potrafił rozmawiać z generałami, bo ma niebywały dar rozmawiania z każdym. Jarosław Kaczyński w życiu by sobie nie poradził z taką sytuacją.                     

Tags: Janusz WójcikNSZZ Solidarność Opole

Powiązane wpisy

bóbr
Ekologia

Bóbr to taki typowy kombinator

6 minut temu
Magdalena Bieszczak
Opole

Opolanka tworzy lalki do oscarowych produkcji. „Lalki to całe moje życie, ale teraz chcę, żeby płynęło wolniej”

23 godziny temu
Mniejszość Niemiecka
Tylko u nas

O mniejszości niemieckiej w przedwojennym Sejmie Śląskim

1 dzień temu
Hamburg z Opola
Opole

Hamburg z Opola w gronie dziesięciu najlepszych burgerowni w Polsce!

1 dzień temu
Zimowa Giełda Piosenki
Opole

Zimowa Giełda Piosenki wróciła. Krakowianie zwyciężyli przegląd, Opolanie wśród laureatów

2 dni temu
Freeganizm
Ekologia

Freeganizm w Polsce: Jedni marnują, inni skipują

2 dni temu

KUP e-WYDANIE

NAJPOPULARNIEJSZE

  • Carrefour Market na Zaodrzu ma być zamknięty

    Duży sklep znanej sieci zniknie z Opola. Jest termin zamknięcia

    0 udostępnienia
    Usdostepnij 0 Tweet 0
  • Nowe sklepy w Solaris Center w Opolu. Takich jeszcze w regionie nie było

    0 udostępnienia
    Usdostepnij 0 Tweet 0
  • Dwa krwawe ataki w Opolu. Ofiara jednego z nich raniona toporkiem

    0 udostępnienia
    Usdostepnij 0 Tweet 0
  • Sindbad z Opola świętuje 40-lecie. Jakie były początki firmy i jak przetrwała pandemię?

    0 udostępnienia
    Usdostepnij 0 Tweet 0
  • Miłość do dzieci pilnie potrzebna. W woj. opolskim brakuje rodzin zastępczych

    0 udostępnienia
    Usdostepnij 0 Tweet 0

PRZEGLĄDAJ PO KATEGORIACH

  • Bez kategorii
  • Biznes
  • Ekologia
  • Najważniejsze
  • Nauka
  • Opole
  • Region
  • Sport
  • Tylko u nas

PRZEGLĄDAJ PO TAGACH

Andrzej Buła Arkadiusz Wiśniewski biskup Andrzej Czaja biznes opole Boże Narodzenie Diecezja Opolska Dreman Futsal GDDKiA Opole Gwardia Opole inwestycje opole Ireneusz Jaki Janusz Kowalski Jarosław Kaczyński komunikacja Opole Koszykówka kultura opole Mickiewicz Kluczbork Mniejszość Niemiecka Mundial 2022 MZD Opole Odra Opole PiS Opole Piłka nożna Piłka ręczna Platforma Obywatelska Opole (PO) PlusLiga Policja Opole Prokuratura Opole PSL Opole Puchar Polski Rafał Bartek Siatkówka Solidarna Polska Opole Stal Brzeg Stal Nysa Szpital Opole Witosa (USK) Unia Opole Uni Opole Uniwersytet Opolski Urząd Marszałkowski Opole Urząd Miasta Opole Weegree AZS Politechnika Opolska WiK Opole ZAKSA Kędzierzyn-Koźle
  • O redakcji
  • Regulamin
  • Ochrona danych
  • Kontakt

© Wydawnictwo SIlesiana 2022

Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
  • Home
  • Region
  • Biznes
  • Opole
  • Najważniejsze
  • Sport
  • Nauka

© Wydawnictwo SIlesiana 2022

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist